توضیحات
زرشک بی دانه ایرانی یا زرشک پلویی با نام علمی Berberis integerrima ‘Bidaneh’ به خاطر میوه آن از زمانهای قدیم در استان خراسان جنوبی ایران کِشت میشده است. بیش از 11000 هکتار زیر کِشت بوده که سالیانه بیش از 9200 تن زرشک پلویی تولید میکند. درخت زرشک پلویی نسبت به سرما و خشکی مقاوم است. با این حال، کمبود آب در طول میوه دهی، رشد و بلوغ میتواند منجر به کاهش تولید محصول شود. زرشک پلویی در فصل پاییز برداشت شده و در زیر نور آفتاب خشک میشوند. گیاه زرشک و میوه آن از قدیم در طب سنتی مورد استفاده بوده است. خواص ضد دیابتی، ضد سرطانی و ضد میکروبی آنها اثبات شده است.
این گیاه در سرزمین ایران کاربرد تزئینی نیز دارد و میوه آن به عنوان یک افزودنی غذایی مصرف میشود. به علاوه آنتوسیانین موجود در زرشک به عنوان یک عامل رنگدهی طبیعی در صنایع غذایی استفاده میشود. با این حال، برخی گونههای زرشک میتواند میزبان نوعی قارچ باشد، لذا از کاشت آن در مناطق در حال رشد گندم باید اجتناب گردد. به همین دلیل کِشت آن در برخی کشورها غیرقانونی اعلام شده است.
فواید زرشک پلویی
تمامی قسمتهای گیاهان زرشک به طریقی استفاده میشوند (غذایی، دارویی و صنعتی). به علاوه برخی گونههای آن (به عنوان مثال، زرشک معمولی و زرشک ژاپنی) درختچههایی مناسب برای مقاصد زینتی هستند. زرشک قرمز براق در زمستان مقاوم بوده و چشمانداز زیبایی را ایجاد میکند.
-
کاربردهای غذایی
زرشک پلویی به صورت خام یا پخته مصرف میشود. آنها سرشار از ویتامین سی هستند. و در این رابطه تقریباً با میوههای خانواده مرکبات برابری میکنند. در ایران، زرشک پلویی خشک به عنوان یک افزودنی غذایی در بسیاری از غذاهای ایرانی استفاده میشود. به عنوان مثال، یک غذای محبوب به نام زرشک پلو و مرغ. به علاوه، گاهی برای تولید محصولات غذایی مانند انواع سُسها، ژلهها، آب نبات، آبمیوه و مربا نیز استفاده میشوند.
-
خواص دارویی
استفاده از زرشک پلویی در طب سنتی به عنوان یک درمان طبیعی برای طیف وسیعی از بیماریها به بیش از دو میلیون سال قبل بر میگردد. مصریهای باستان از زرشک همراه با دانههای رازیانه برای جلوگیری از طاعون استفاده میکردند. تا قرن هفتم بعد از میلاد زرشک به عنوان یک درمان طبیعی رایج در خاورمیانه استفاده میشده است. در طب سنتی از این گیاه برای درمان بیماریهایی نظیر تبهای عفونی ، تیفوس و اسهال استفاده میگردد. مطالعات مختلف اثرات آنتی اکسیدانی، آنتی دیابتی، آنتی سرطانی، ضد فشار خون و محافظ کبد زرشک پلویی را نشان دادهاند.
خشک کردن زرشک
مهمترین هدف از خشک کردن زرشک پلویی جلوگیری از فاسد شدن آن در طول دورهی ذخیرهسازی است. با این حال، اینکار منجر به بستهبندی و حمل و نقل راحتتر و کارآمدتر نیز میشود. گفته میشود خشک کردن باید تا زمانی ادامه پیدا کند که رطوبت میوه به حدود 20 درصد برسد. از 3 کیلو میوه تازه زرشک در حدود 1 کیلو زرشک پلویی خشک به دست میآید.
سه روش برای خشک کردن زرشک پلویی وجود دارد. خشک کردن در آفتاب، خشک کردن در سایه، و خشک کردن در کابینت. فرآیند خشک کردن در حدود 10 تا 15 روز در زیر آفتاب و 14 تا 25 روز در سایهی آفتاب پاییزی طول میکشد. خشک کردن در کابینت به صورت صنعتی اخیراً توسعه داده شده است. تا طول دوره را کاهش داده و کیفیت محصول را ارتقاء دهد. پرورش دهندگان بومی اغلب میوه آن را در زیر نور طبیعی آفتاب خشک میکنند.
تیم تحریریه فروشگاه آنلاین هزار و چهل گیاه روزها و شبهای خوشی را برایتان آرزومند است.
همیشه مراقب سلامتی خود و اعضاء خانوادهتان باشید.