توضیحات
گیاه سُداب در طب سنتی ایران به عنوان نیرودهنده و بندآورنده خونریزی. به صورت خوراكی و به عنوان درمان زخمها و مشكلات پوستی به صورت موضعی مورد مصرف بوده است.
معرفی گیاه سُداب
گیاهی علفی و دائمی بوده ارتفاع آن تا حدود یك متر می رسد. برگهای آن ضخیم و بدون دندانه و در قسمتهای بالای ساقه به صورت ساده و در قسمتهای پایین چندقطعهای هستند. رنگ برگ و ساقهها سبز مایل به آبی و كدر و رنگ گلها زرد است. میوه سُداب به صورت كروی و متشکل از پنج برچه است که درون آن دانههایی به رنگ قهوهای وجود دارد. كلیه قسمتهای هوایی گیاه بوی نامطبوعی دارد. سُداب بومی نواحی جنوب اروپاست، ولی در حال حاضر در مناطقی از مدیترانه، اروپا و آسیا به وفور پراكنده بوده و در نواحی شمالی ایران نیز می روید.
نام فارسی: سُداب، سیاب
نام علمی: Ruta graveolens
نام عمومی: Rue
نام انگلیسی: Rue
نام عربی: سُداب (Sodab)
نام فرانسوی: Rue officinale
نام آلمانی: Echte- raute
نام خانواده: Rutaceae (مركبات)
تاریخچه گیاه سُداب
از لغت یونانی Reuo به معنی آزاد شدن گرفته شده است. در گذشته دانشمندان زیادی مصرف این گیاه را توصیه میکردند. و بر این باور بودند كه بسیاری از بیماریها را درمان میكند. شاید علت نامگذاری گیاه (آزاد شدن) هم همین باشد. در زمان باستان سُداب را در موارد زیادی، از جمله مشكلات قاعدگی، كمیِ اشتها، اسپاسم، مشكلات گردش خون، مشكلات هضم غذا، تب، پرفشاری خون، دنداندرد، ضعف قلب، آرتریت، زخمها و بیماریهای پوستی استفاده میكردهاند. در كشور عراق آن را برای تلقین و دلگرمی و جرأت، همراه سربازان میكردند. كاربردهای دیگر سُداب در قدیم برای دفع چشم بد، رفع حسادتها، شكستن طلسم و جادو و این گونه موارد بوده است. استفاده مهم دیگری كه در قدیم از سُداب میشد، برای كاهش و تسكین قوای شهوانی بود. بهخصوص گروههای مذهبی برای غلبه بر خواهشهای نفسانی از این گیاه در غذاهای خود استفاده میكردند.
تركیبات مهم گیاه سُداب
تركیبات مهم قسمت هوایی سداب شامل كومارینها، فورانوكومارینها، آلكالوئیدهای فورانوكینولین، فلاونوئیدها و بهخصوص روتین، اسیدهای كاپرینیك، كاپریلیك و پلارگونیك، ویتامین K، ویتامین P و اسانس میباشد. كه مهمترین ماده آن متیل نونیل كتون است. كه در عطرسازی و طعمدهندههای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص دارویی گیاه سُداب
سُداب دارای اثرات ضد كرم، ضد اسپاسم، ضدنفخ، قیآور، قاعدهآور، آرامبخش، ضد التهاب، محرك، ضد میكروب، كاهش پرفشاری خون و جلوگیری از باروری است. در یك گزارش خارجی سُداب به عنوان یكی از گیاهان دارویی ضد بارداری در هر دو جنس مرد و زن اشاره شده است. زنان به دو صورت خوراكی و استفاده در واژن. و مردان نیز به دو صورت خوراكی و استفاده موضعی آن را مصرف میکردهاند. در یك مطالعه جدید كاهش تحرك قابل توجه اسپرمها به وسیله عصاره آبی برگ سُداب به اثبات رسیده است. لذا میتوان گفت كه باور مردم باستان در مورد كاهش میل جنسی و قوای شهوانی میتواند به این مسأله مربوط باشد. عصاره گیاه سُداب قادر است تا سلولهای بدخیم تهاجمی تومور مغزی گلیوبلاستوما را از بین برده و نابود سازد بدون این که آسیبی به سلولهای سالم وارد کند.
احتیاط مصرف سُداب
ممكن است حتی در اثر تماس گیاه با پوست یا بدن، حساسیتهای پوستی ایجاد شود. به علاوه استنشاق بوی گیاه میتواند باعث حالت تهوع و استفراغ گردد. با توجه به عوارض شدید سداب توصیه میشود از مصرف خودسرانه آن پرهیز گردد. در صورت موجود بودن داروهای صنعتی این گیاه، از آنها با احتیاط مصرف شود.
سمّی بودن و عوارض جانبی سداب
كلیه قسمتهای هوایی سُداب سمّی است. مصرف خودسرانه و خارج از حد دارویی آن میتواند خطرات جدی در پِی داشته باشد. از مهمترین عوارض جانبی گزارش شده عبارتند از: سقط جنین، حساسیتهای شدید پوستی، مسمومیت كلیوی، مسمومیت كبدی، افزایش ضربان قلب، افزایش پتاسیم خون و در مواردی مرگ.
مهمترین اثرات گزارششده سُداب
سقطكننده – آلرژیزا – ضد درد – كاهشدهنده میل جنسی – ضد باكتری – ضد شكنندگی عروق موئینه – ضدبارداری – ضد حساسیت – حساسیتزا – ضد التهاب – ضد اسپاسم – آنتیاکسیدان – ضد نفخ – ضد سرفه – قیآور – معرق – قاعدهآور – افزایشدهنده حافظه – حشرهكش – محرك – مقوی معده – كرمكش – بندآورنده خونریزی و شلكننده عضلات.
ابنسینا گفته است: سداب یا فیجن كه انواع دارد، بهترین نوع آن كاشتنی است كه در همسایگی درخت انجیر است. طبیعت آن گرم و خشك و دارای خاصیت بادشكن میباشد. با روغن و عسل قاطی كنند، برای زخمها مفید است. خوردن و یا ضماد آن با عسل برای درد مفاصل سودمند است. با سركه در بینی كنند، خون دماغ بند آید. آب پشت را میخشكاند و قطع میكند. آرزوی جماع را به كلی از بین میبرد. پیچش و درد روده را علاج است. خاصیت قابض دارد. با عسل مخلوط كنند، زخم معده را شفا دهد. سداب را در روغن زیتون بجوشانند و بخورند، داروی كرم است. با زهرها مقاومت میكند. زیاده خوردن آن سم قاتل است.
در مخزنالادویه آمده است: سداب كه به یونانی فیجن گویند، سه نوع است. بهترین آن كاشتنی سبز تازه تندبوست كه نزدیك به درخت انجیر روییده باشد. طبیعت آن گرم و خشك است. دارای خواص مقوی معده، ضد نفخ، قاعدهآور، ادرارآور، خشككننده آب پشت، سقط جنینكننده، رفع درد مفاصل، ضد كرم، مقوی هضم، ضد سموم و مانع آبستنی میباشد. مداومت بوییدن آن باعث ضعف بینایی و تاریكی قلب میشود و ضماد برگ آن جهت كاهش درد گزیدن عقرب و رتیلا و سگ هار مفید است. جوشانده برگ آن در سركه و استنشاق آن در بینی (چكاندن در بینی) در بند آمدن خون دماغ سودمند است.
طریقه و میزان مصرف سُداب
جوشانده: جوشانده 0/5 تا یك گرم از پودر برگ در روز.
عصاره الكلی: 0/5 تا 1 میلیلیتر تا سه بار در روز.
تو توضیحات نوشتین که ممکنه باعث سقط جنین بشه. جقدر باید از این گیاه را مصرف کنیم تا باعث سقط جنین بشه؟
دوست عزیزم به هیج عنوان مصرف خودسرانه سداب را توصیه نمیکنیم
شاد و سلامت باشید