توضیحات
تخم شنبلیله، دانههای مکعب مستطیلی شکل بسیار سخت است. با سطحی چروکیده به رنگ زرد حنائی با بوئی کاملاٌ مشخص و طعمی نسبتا تلخ. گیاه شنبلیله یا حلبه با نام علمی: Trigonella Foenum-graecum L. از تیره بقولات (Leguminosae) بدست میآید. شنبلیله گیاهی است علفی و یکساله که برگهایی متناوب و مرکب از سه برگچه دارد.
خواص تخم شنبلیله
تخم شنبلیله به عنوان داروی تقویت کننده و نیز پایین آورنده قند خون مصرف سنتی دارد. تخم شنبلیله دارای مزاج گرم و خشک است. تحلیل برنده ورمهای بدن است. مصرف جوشانده آن با عسل خلطهای غلیظ موجود در قفسه سینه را خارج میکند. میل جنسی را افزایش میدهد. در درمان خونمردگی داخل چشم، شوره سر، پوسته ریزی، درد و سفتی رحم و چسبندگی آن مفید است.
شنبلیله عموماً در نواحی اطراف دریای مدیترانه و جنوب آسیا رشد میکند. در کشورهای هند، چین، پاکستان، ایتالیا، مصر، یونان و … به وفور یافت میشود. از گیاهان بومی کشور ایران به شمار میآید. ضمناً علاوه بر برگهای سبز گیاه شنبلیله، تخم شنبلیله نیز سرشار از مواد مغذی بوده و ارزش غذایی بالایی دارد. سرشار از: مس، پتاسیم، کلسیم، آهن، سلنیوم، روی، منگنز و منیزیم میباشد. از نظر ویتامینی دارای انواع ویتامینهای گروه B است. مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین، فولیک اسید و نیز ویتامین A و C. تخم شنبلیله سرشار از پروتئین، لیزین، تریپتوفان، استروئید ساپونین و دیوسژنین میباشد.
تخم شنبلیله پُر از فیبر محلول
با مصرف روزانه 56 گرم تخم شنبلیله، بعد از 24 هفته سطح کلسترول خون کاهش مییابد. با این کار 25 درصد ریسک ابتلا به حملات قلبی کمتر میشود. علت این مسئله وجود مقادیر زیادی فیبرهای محلول مانند همیسلولز، ساپونین، موسیلاژ، تانن و پکتین است. این فیبرها باعث میشوند که جذب دوباره نمکهای صفراوی از کولون محدود شود. در نتیجه این نمکها از بدن دفع گردند. با توجه به اینکه کلسترول پیشساز نمکهای صفراوی میباشد. با افزایش دفع نمکهای صفراوی، کلسترول جذبشده از رودهها صرف تولید نمکهای صفراوی میگردد. در نتیجه کلسترولی که وارد خون میشود، کاهش مییابد. همین عامل باعث میشود تا شنبلیله به عنوان گیاه کاهنده کلسترول معرفی گردد. همچنین این فیبرها با سموم مختلف در روده ترکیب شده و از جذب آنها جلوگیری میکنند. از عملکردهای دیگر این فیبرها محافظت از ماهیچههای کولونی در برابر سرطان میباشد.
تخم شنبلیله ضد دیابت
شنبلیله از دیرباز برای بهبود قند خون شناخته شده است. از دیگر اثرات آن بهبود کلسترول بالای خون میباشد. شنبلیله برای افراد دیابتی که از کلسترول بالا نیز در رنج هستند، یک تیر با دو نشان است. مطالعات متعدد نشان میدهند مصرف روزانه 500 میلیگرم شنبلیله، تریگلیسرید و کلسترول را کاهش و HDL که کلسترول خوب میباشد را افزایش میدهد. وجود اسیدآمینه هیدروکسی ایزولوسین در تخم شنبلیله از علل دیگر معروف بودن این گیاه به عنوان گیاهی ضددیابت است. زیرا هیدروکسی ایزولوسین باعث تسریع ترشح انسولین میشود. این عامل در کنار اثر کاهندگی قند خون که به وسیله فیبرهای موجود در شنبلیله القا میشود. باعث کنترل قند خون و اثرات ضد دیابتی این گیاه میگردد.
درمان سوزش سر دل با تخم شنبلیله
تخم شنبلیله متشکل از مقادیر فراوانی موسیلاژ است که التهاب روده و معده را با پوشاندن جدار معده و روده کاهش میدهد. اضافه کردن1 قاشق چایخوری تخم شنبلیله به غذاها برای رفع سوزش سر دل و رفلاکس مفید است. حل کردن یک قاشق چایخوری از پودر دانه شنبلیله در آب یا آب میوه قبل از وعده غذایی نیز میتواند پیشنهاد دیگری باشد. همچنین این گیاه خاصیت هضمکنندگی و ملین دارد و در بسیاری از داروهای گیاهی به عنوان laxative (ملین) استفاده میشود.
موی پرپشت و پوست سالم
برای مشکلات پوستی مانند اگزما، جوش، خراش، زخمها، سوختگی، مشکلات پوستی ناشی از نقرس و نیز ضخیم و پرپشت شدن موها، بهترین درمان طبیعی استفاده موضعی از پودر دانه شنبلیله است. برای این کار لازم است پودر دانه شنبلیله را با آب داغ مخلوط نموده و سطح آسیبدیده پوستی و یا مو را با این مخلوط بپوشانید.
کنترل تب با گیاه شنبلیله
گیاه شنبلیله به عنوان یک گیاه تببُر شناخته میشود. بهترین حالت، مصرف دانه شنبلیله به همراه لیمو و عسل در زمان بیماری است. برای این منظور 1-2 قاشق چایخوری تخم شنبلیله را 3 مرتبه در روز به همراه چای سبز دم نموده و بعد از آن به همراه 1 قاشق چایخوری عسل و کمی آب لیموترش تازه میل کنید.
سایر اثرات درمانی گیاه شنبلیله
افزایش اشتها در افرادی که دچار بیاشتهایی هستند. کنترل بیماریهای کلیوی و محافظت از کبد در برابر اثرات مخرب الکل و داروها. بهبود علائم ناشی از بیماری بریبری (کمبود ویتامین B). مانند زخمهای دهانی، شکاف لبها، زخمهای مخاطی. کاهش رشد سلولهای سرطان سینه و نیز سلولهای معیوب خونی در لوسمی. در ازای مصرف 400 میلیگرم در روز طی 1-3 وعده. بهبود گلو درد و سرفههای مزمن. تسکین دردهای عضلانی و بیماریهای التهاب مفصلی. درمان سردردهای میگرنی. بهبود التهاب معده و روده. اثرات آنتیاکسیدانی برای پیشگیری از سرطانها.. برطرفکننده مشکلات جنسی در مردان. به عنوان شیرافزا در مادران شیرده. تسریع روند زایمان. افزایش میل جنسی. بهبود بیماریهای قلبی و نیز زوال عقل.
عوارض جانبی تخم شنبلیله
با مصرف بیش از 100 گرم در روز احتمال تهوع افزایش مییابد. مصرف روزانه کمتر از 8 گرم از این گیاه توصیه میشود. گازهای رودهای و اسهال نیز در برخی افراد گزارش شده است. در صورت حساسیت پوستی به این گیاه، از درمانهای موضعی بر روی پوست اجتناب کنید. زیرا منجر به التهاب و راشهای پوستی میشود. در صورت مصرف طولانی مدت، ممکن است در عرق و ادرار بوی شربت افرا ایجاد شود.
تداخل داروهایی تخم شنبلیله
گیاه شنبلیله با فاصله 2 ساعت قبل یا بعد از دارو باید مصرف شود. زیرا به دلیل داشتن فیبرهای موسیلاژی، در جذب بسیاری از داروها تداخل ایجاد میکند. اگر مصرف دُزهای بالای گیاه شنبلیله و فرآوردههای دارویی مشتق از آن دارید، در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر با پزشک خود مشورت نمایید:
1. داروی گلیپیزید و سایر داروهای ضد دیابتی. اثر این داروها به وسیله شنبلیله افزایش مییابد. و مصرف همزمان آنها منجر به افت شدید قند خون میشود.
2. انسولین: شنبلیله قند خون را کاهش میدهد. و در صورت مصرف شنبلیله دوز انسولین باید تنظیم شود.
3. هپارین، وارفارین و سایر داروهای ضد انعقادی. به دلیل ترکیبات کومارینی موجود در شنبلیله، در صورت مصرف همزمان شنبلیله با این داروها احتمال خونریزی افزایش مییابد.
4. داروهای مهارکننده آنزیم منوآمیناکسیداز مانند فنلزین و ترانیل سیپرومین. به دلیل دارا بودن آمین در شنبلیله، مصرف همزمان آن با این داروها منجر به افزایش ضربان قلب، سردرد، درد قفسه سینه و … میشود.
منع مصرف شنبلیله
1. شنبلیله هم خانواده با بادامزمینی میباشد. اگر به بادامزمینی حساسیت دارید، احتمال حساس بودن شما به شنبلیله هم وجود دارد.
2. شنبلیله سطح قند خون را کاهش میدهد. استفاده از دُزهایی بیشتر از مقادیر توصیهشده باعث اُفت شدید قند خون میشود. اگر مبتلا به دیابت هستید با احتیاط و با فاصله از انسولین و داروهای خود از این گیاه استفاده کنید.
3. این گیاه به عنوان درمان طبیعی برای آسم شناخته شده است. اما تنفس پودر آن باعث آسم و علائم آلرژی در افراد میشود.
سلام سه روز پیش دانه شنبلیله رو سفارش دادم و امروز به دستم رسید. ممنون از زحمات شما. دانه شنبلیله رو برای دیابت مادرم به پیشنهاد یکی از دوستان خریداری کردم. امیدوارم جواب بده