مقالات بسیار بسیار زیادی در مورد چای سبز به رشته تحریر در آمده است اما گاهاً همه آنها بر اساس مطالعات علمی نیستند، فروشگاه هزار و چهل گیاه در راستای رسالت خود که آگاه سازی جامعه از خواص علمی گیاهان دارویی است، در این مقاله به صورت بسیار گسترده به چای سبز می پردازد. این مقاله ترجمه مقاله Beneficial effects of green tea: A literature review می باشد که آخرین تحقیقات علمی را در مورد این گیاه شگفت آور  گردآوری نموده است.

خلاصه

اثرات چای سبز برای درمان مشکلات زیادی همچون سرطان ها،دیابت، مشکلات قلبی و مشکلات کبدی در مقالات متعددی گزارش شده است. دانشمندان اثرات مفید چای سبز به علت وجود ماده ای به نام کتشین catchin و به ویژه نوع اپی گالوکتشین گالات Epigallocatechin gallate (EGCG) می دانند. مقالات بسیاری در مورد نحوه اثر بخشی کتشین برای درمان دیابت، سرطان ها، مشکلات قلبی و چاقی نگاشته شده است.

وقتی چای سبز را به صورت طولانی مدت مصرف می کنیم اثرات قابل توجه آن را در کاهش وزن، کاهش قند خون (در مبتلایان به دیابت نوع 2)، مشکلات قلبی عروقی و چاقی های ناشی از رژیم های غذایی پرچرب مشاهده می کنیم. علی رغم خواص فراوان، افزودن چای سبز در بعضی شرایط می تواند باعث بروز مشکلات زیادی شود که در ادامه این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

تاریخچه

چای محبوبترین نوشیدنی جهان است که انواع آن شامل چای سبز، سیاه، سفید و اولونگ به صورت گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. از میان این چای ها، چای سبز و چای سفید دارای حداکثر خاصیت مفید روی سلامت انسان هستند. اولین بار چای سبز در قرن 17 میلادی از هند به ژاپن رفت و امروزه سالانه 2.5 میلیون تن برگ چای در سراسر جهان تولید می شود که 20 درصد از این میزان را چای سبز تشکیل می دهد که عمدتا در آسیا، شمال آفریقا و اروپا به مصرف می رسد . رابطه مصرف چای سبز و سلامت انسان مدتهاست که ستوده می شود.

تولید چای سبز

در تهیه چای سبز هیچ گونه تخمیری صورت نمی گیرد و برگها پس از چیده شدن به سرعت بخار داده می شوند تا مانع تخمیر شوند و یک محصول با ثبات و خشک به دست می آید. وقتی به چای بخار داده می شود، آنزیمهایی که شکننده رنگ سبز گیاه هستند نابود می شوند و در نتیجه گیاه می تواند در تمامی مراحل خشک شدن رنگ سبز خود را حفظ کند.

این پدیده به ماندگاری پلی فنل های (کتشین) موجود در چای که مسئول خواص مفید گیاه هستند کمک می کند. وقتی چای برای تولید چای اولونگ و سیاه تخمیر داده می شود، دیگر اثرات مفید چای سبز وجود ندارد و مقداری از خواص گیاه از بین می رود. وقتی چای سیاه و چای سبز را از نظر مواد موجود در آن مقایسه می کنیم، میزان پلی فنل های چای سیاه تا یک ششم میزان موجود در چای سبز کاهش می یابد و همین عامل مهمی در کاهش اثرات مفید چای می باشد.

خواص چای سبز

اثرات مفید چای سبز را می توان در موارد ذیل خلاصه نمود

  • خواص پیش گیری از انواع سرطان ها ( ریه، روده، مری، دهان، معده، کلیه، پانکراس، پستان)
  • خواص ضد سرطان پستان پس از ابتلا به سرطان
  • خواص ضد مشکلات کبدی
  • خواص ضد توموری
  • تعادل دهنده به سیستم ایمنی به دنبال درمانهای ضد سرطانی
  • پیش گیری از مشکلات عصبی مثل آلزایمر و پارکینسون
  • کاهش فشار خون و در نتیجه کاهش مشکلات قلبی عروقی
  • کاهش قند خون  ( باعث افزایش ترشح انسولین شده و اثر بخشی انسولین را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 افزایش می دهد)
  • کاهنده وزن ( کمک به متابولیسم صحیح چربی ها و قند ها که به کاهش وزن منجر می شود)
  • ضد اسهال ( انواع اسهال)
  • ضد تیفوئید
  • کاهش عفونت های هلیکوباکتر پایلوری ( عامل زخم معده)
  • خواص ضد آنفولانزا
  • ضد هرپس سیمپلکس ( عامل تبخال)
  • ضد آدنوویروس ( عامل بیماری های ویروسی مثل سرماخوردگی)
  • اثرات ضد قارچی و در نتیجه کاهش نیاز به دوزهای بالای داروهای ضد قارچ در زمان ابتلا به بیماری های قارچی
  • کاهش پوکی استخوان و کاهش ریسک شکستگی استخوان لگن
  • اثرات ضد آلزایمر و پارکینسون
  • اثرات ضد التهابی
  • کاهنده خون ریزی
  • کاهش چربی خون
  • کاهش تشکیل سنگهای کلیوی
  • سم زدایی در افراد الکلی
  • کاهش ابتلا به آب مرارید
  • اثرات زیبا کننده پوست
  • کمک به درمان آسم و آلرژی
  • کاهش درد و عفونت گوش
  • افزایش قدرت ایمنی در زمان ابتلا به ایدز
  • افزایش امید به زندگی و کیفیت ذهنی

عوارض چای سبز

چای سبز با وجود دارا بودن خواص مفید فراوان در بعضی شرایط می تواند مضر و آسیب زننده باشد که توجه به این موارد لازم به نظر می رسد:

  • مصرف زیاد چای سبز ( بیش از  10 استکان چای سبز برای 13 هفته پیاپی) می تواند برای سلولهای کبدی آسیب زننده باشد.-به ویژه افرادی که مشکلات کبدی دارند بایستی در مصرف چای سبز تعادل را نگه دارند. بهتر است روزانه به مصرف یک استکان چای سبز در این افراد اکتفا شود.
  • مصرف زیاد چای سبز برای سلولهای بتا پانکراس آسیب زننده است و می تواند  باعث نابودی سلولهای تولید کننده انسولین شود، لذا می بایست در مصرف آن تعادل نگه داشته شود.
  • چای سبز به علت داشتن کافئین نباید در افرادی که مشکلات قلبی مثل نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، تپش قلب و از این دست بیماری های قلبی دارند مصرف شود
  • در خانمهای باردار و مادران شیرده می بایست در مصرف چای سبز تعادل نگه داشته شود، چون می تواند باعث مشکلات قلبی و نامنظمی های قلبی شود. در این افراد روزانه به مصرف یک تا دو استکان چای سبز اکتفا کنید.
سایر مضرات
  • در بعضی موارد چای سبز دارای مقادیر زیادی آلومینیوم است که این آلومینیوم به ویژه در کسانی که مشکلات کلیوی دارند مضر بوده و باعث تجمع آلومینیوم در بدن شده و مشکلات عصبی به بار خواهد آورد. لذا در این افراد نیز توصیه می شود در مصرف چای سبز بسیار محتاط باشند.
  • چای سبز همچون چای سیاه در جذب آهن اختلال ایجاد می کند و در کسانی که مشکلات کم خونی دارند نبایستی مصرف شوند. گاهاً افراد فکر می کنند که تنها چای سیاه باعث این مشکل می شود، که این باور درست نیست.  ضمن اینکه چای باعث کاهش جذب روی نیز می شود.

به صورت کلی در افراد سالم توصیه می شود روزانه تا 5 استکان و در افرادی که دارای مشکلاتی هستند بیش از 2 استکان چای سبز مصرف نشود.

نکاتی در مورد نحوه صحیح دم کردن چای سبز

چای سبز را با اضافه نمودن آب گرم ( 80 درجه) و نه آب جوش دم کنید، زیرا آب جوش باعث کاهش خواص چای سبز می شود. ضمن اینکه هیچ گاه چای سبز را نجوشانید، چون باعث نابودی خواص و از بین رفتن طعم آن می شود. اگر دم کرده چای سبز برای شما طعم مطلوبی ندارد می توانید با افزودن کمی عسل یا لیمو آن را خوش طعم کنید.

درباره رضا دهقانی

دکتر رضا دهقانی، دکتری تخصصی فارماکولوژی، استاد دانشگاه == ارتباط مستقیم از طریق ایمیل dr.rezadehghani7@yahoo.com

0 0 رای ها
به مقاله امتیاز دهید
عضویت
اعلان برای

3 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین بیشترین رای
Inline Feedbacks
نمایش همایش دیدگاه ها

دست شما درد نکنه، مطلب خوبی هست، ضمن اینکه چای سبزی که سفارش داده بودم به دستم رسید، ممنون از شما ، کیفیتش واقعا خوبه….

از خرید شما متشکریم. امیدوارم بتوانیم گامی محکم در جهت بهبود سلامت جامعه برداریم.

سایت خوبی دارید