بختک چیست
بختک یا فلج خواب به حالتی گفته میشود که فرد در طی مراحل خواب نتواند بدن خود را حرکت دهد. در بختک فرد با وجودی که احساس هشیاری دارد نمیتواند حرکت کند. بسیاری تصور میکنند که این حالت به علت وجود ارواح خبیثه یا چیزهایی از این دست اتفاق میافتد اما خیالتان راحت باشد هیچ ارواح خبیثه، جن یا موجود ماوراییای در این قضیه دخالت ندارد. بختک به ندرت به علت مشکلات روانی است. و معمولاً این افراد مشکل خاصی در سیستم اعصاب خود ندارند. گفته میشود که از هر 10 نفر 4 نفر با این مشکل روبرو هستند در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
بختک درخواب
بختک یا فلج خواب میتواند چند ثانیه تا چند دقیقه به طول انجامد. و در این زمان ممکن است فرد احساس کند تحت فشار است یا دارد خفه میشود. معمولاً بختک در زمانی اتفاق میافتد که شما در حال دیدن خواب هستید. و این خوابها میتوانند خوابهای وحشتناکی باشند. فرد در این حالت میتواند با ایجاد صداهایی باقی افراد را متوجه خود کند. در این شرایط بهتر است فردی که دچار بختک یا فلج خواب شده است را به آرامی بیدار کنید. و او را متوجه این کنید که در حال دیدن خواب بوده است. و سپس به او یک لیوان آب بدهید.
بختک یا فلج خواب میتواند به همراه سایر اختلالات خواب از جمله “حمله خواب” باشد. حمله خواب حالتی است که فرد به شدت در خود نیاز خواب را احساس میکند و علت آن به خاطر وجود مشکل در قسمتهایی از مغز است که خواب را تنظیم میکند.
بختک میتواند در زمان به خواب رفتن و یا در زمان از خواب بیدار شدن اتفاق افتد. در این زمانها با وجودی که احساس میکنید هشیار هستید نمی توانید خود را تکان دهید یا صحبت کنید. برای اینکه بهتر این مطلب را متوجه شویم باید کمی در مورد خواب REM و خواب NREM بیشتر بدانیم.
خواب REM و خواب NREM
در زمانی که به خواب می رویم بدن ما بین دو وضعیتِ خواب با حرکات سریع چشم (REM) و خواب بدون حرکات سریع چشم (NREM) در حال تغییر وضعیت است. که هر کدام از این وضعیت ها 90 دقیقه به طول میانجامد. در 75 درصد از زمان خواب ما در حالت NREM یعنی بدون حرکات سریع چشم هستیم. در این حالت بدن ما در حالت شلی و راحتی قرار دارد. و چشمهای ما هم بدون حرکت هستند. اما در زمان REM چشمهای ما دارای حرکات سریع هستند. و ما در حال دیدن خواب هستیم. با وجود حرکات سریع چشم بدن ما در حالت شلی و راحتی است.
حال اگر در زمانی که در وضعیت خواب REM هستیم و داریم خواب میبینیم پیش از آنکه چرخه خواب REM ما تمام شود هشیار شویم، نخواهیم توانست حرف بزنیم یا حرکت کنیم.
شاید بپرسید این حالت مخصوص سن خاصی است؟؟ این حالت معمولاً در سن نوجوانی خود را نشان میدهد اما زنان و مردان در هر سنی میتوانند این حالت را داشته باشند. و جالب است که بدانید بختک مقداری جنبه فامیلی دارد. و دیده شده است که از میان چندین برادر و خواهر همگی این حالت را دارند.
علت بختک یا فلج خواب
همچنین شاید بپرسید چه عواملی ایجاد کننده بختک یا فلج خواب هستند. در ادامه مهمترین عوامل موثر در آن را با شما در میان خواهم گذاشت:
- کم خوابی
- برنامه خوابی نامنظم
- داشتن استرس و بیماریهایی مثل بایپولار
- خوابیدن به پشت
- دیگر مشکلات خواب مثل حمله خواب و گرفتگی عضلات در هنگام خواب
- مصرف داروها ، مثلاً افرادی که داروهایی برای بیش فعالی مصرف میکنند.
- سوء مصرف داروها
درمان بختک
معمولاً بختک یا فلج خواب نیاز به درمان خاصی ندارد اما اگر بختک شما را مضطرب میکند، باعث می شود شما در طول روز احساس خستگی کنید، یا باعث شود شما در شب به خواب نروید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در این شرایط احتمالاً پزشک از شما یک تاریخچه خانوادگی خواهد گرفت و از شما خواهد خواست برای چند هفته خوابهایتان را یادداشت کنید. و یک بررسی خواب انجام دهید که مشکلات خواب زمینهای دیگری نداشته باشید. و پس از آن اقدامات درمانی را برای شما انجام خواهد داد.
چند توصیه برای اینکه دچار حمله خواب نشوید:
- اول اینکه سعی کنید به مقدار کافی بخواید. 6 تا 9 ساعت خواب در روز میتواند تا حدودی مانع از بروز این حالت شود.
- به پشت نخوابید، بهتر است به پهلو بخوابید (رعایت این نکته در موارد بسیاری میزان بروز بختک یا فلج خواب را کاهش داده است)
- استرس را از خود دور کنید. کمی قبل از خواب مطالعه کنید. مطالعه قبل از خواب تا 30 درصد استرس شما را کاهش خواهد داد.
- بهداشت خواب را رعایت کنید: در ساعت مشخصی به رخت خواب بروید. و در ساعت مشخصی از خواب برخیزید. مصرف نوشیدنیهای انرژی زا را به حداقل برسانید. چای و قهوه را 2 تا 3 ساعت قبل از خواب مصرف نکنید. از رخت خواب برای خواب استفاده کنید. و از آن برای کارهای دیگر استفاده نکنید. استفاده از موبایل را یک ساعت قبل از خواب محدود کنید. ورزش را در طول روز فراموش نکنید.
درمان گیاهی برای بختک
همچنین میتوانید از چند گیاه دارویی استفاده کنید. بابونه گیاهی است که در مقالات زیادی برای کاهش استرس توصیه شده است. مصرف اسطوخدوس و سنبل الطیب هم در مطالعاتی برای کاهش مشکلات بختک یا فلج خواب توصیه شده است. میتوانید دمنوش بابونه، سنبل الطیب و اسطوخدوس را نیم ساعت قبل از خواب برای داشتن خوابی آرام استفاده کنید.
سلامتی گوهر بی بدیلی است، قدر سلامت خود را بدانید
منبع : epainassist